DEYKSIS FENOMENINING TILSHUNOSLIKDA O‘RGANILISHI: NAZARIY VA AMALIY YONDASHUVLAR
Abstract
Mazkur maqolada deyksis fenomenining lingvistik tadqiqotlardagi o‘rni, uning nazariy va amaliy talqinlari tahlil qilingan. Til birliklarining nutqiy muloqot jarayonida qo‘llanishi, kommunikativ maqsadni ifodalashdagi pragmatik, semantik va kognitiv jihatlari ko‘rib chiqiladi. Jahon va o‘zbek tilshunosligida deyksis bo‘yicha olib borilgan ilmiy izlanishlar umumlashtirilib, shaxs, zamon, makon, diskurs va ijtimoiy deyksis turlari xususida ilmiy qarashlar yoritilgan.
References
1. Mirziyoyev Sh.M. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining Oliy Majlisga Murojaatnomasi. -T.: “O‘zbekiston”, 2021. – B. 19.
2. Abdurahmonova R. Deyksis til tizimida kommunikativ harakatni muvofiqlashtiruvchi omil sifatida // O‘zMU xabarlari. № 1/2. – Toshkent, 2016. – B. 212-214.
3. Boltaqulova G. Ingliz va o‘zbek tillarida temporallik va uning deyktik xususiyatlarining qiyosiy-funksional tadqiqi. Filol. fan. bo‘yicha falsafa dokt. (PhD) dis. avtoref. – Toshkent, 2018. – 50 b.
4. Davlatova R. O‘zbek tilida makon deyksisining ifodalanishi. Filol. fan. bo‘yicha falsafa dokt. (PhD) dis. avtoref. – Toshkent, 2018. – 50 b.
5. Hamroyev M. Hozirgi o‘zbek tilidagi ko‘rsatish olmoshlarining funksional-semantik xususiyatlari. – Toshkent, 2009. – 108 b.
6. Louise Cummings. Introducing Pragmatics A Clinical Approach –New York: Routledge, Taylor Francis Group, 2023. –P. 74-75.
7. Lutfullayeva D. Alisher Navoiyning deyktik birliklardan foydalanish mahorati // Alisher Navoiy ijodiy merosining umumbashariyat ma’naviy-ma’rifiy taraqqiyotidagi o‘rni mavzusidagi ilmiy anjuman materiallari. – Navoiy, 2017. – B. 269-271.
8. Mahmudov N. Ergash gaplarning tabiati va tasnifi masalasi. O‘zbek tili va adabiyoti jurnali, № 3. – Toshkent, 1991. – B. 14-20.
9. Raximov S. Rechevaya kommunikatsiya i problemy deyksisa v raznosistemnyx yazykax. – Toshkent: Fan, 1989. – 89 s.
10. Safarov Sh. Pragmalingvistika. – Toshkent: O‘zbekiston milliy ensiklopediyasi, 2008. – 320 b.
11. Shermatov A. Ingliz ilmiy-texnik matnida deyksisning ifodalanishi. Filol. fan. nomz. diss. – Samarqand, 2007. – 155 b.
12. Sulaymanova N. Lokativlik kategoriyasining sintaktik-semantik va deyktik xususiyatlari. – Samarqand, 2018. – 153 b.
13. Бюлер К. Теория языка. Репрезентативная функция языка. -М., 2000. C. 203.
